دوراهی فرهنگ و سیاست در سیستان و بلوچستان

حوزه فرهنگ و هنر در سیستان و بلوچستان، از دیرباز با معضلات ساختاری عمیقی دست به گریبان بوده است. این پژمردگی فرهنگی، حاصل دهه‌ها غفلت و مدیریت ناکارآمد در سطوح مختلف تصمیم‌گیری است که ریشه‌های آن را می‌توان در سیاست‌های کلان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و در رویکردهای محلی جستجو کرد.

به گزارش پایگاه خبری ندای باران به نقل از پایگاه دیار عیار، تاریخ معاصر فرهنگ در این استان، روایتگر قصه‌ای تلخ از حاشیه‌نشینی سیستماتیک است. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، به عنوان متولی اصلی امور فرهنگی کشور، طی سالیان متمادی با انتصاب مدیرانی که فاقد پیوند عضوی با مفهوم و مصادیق فرهنگ بوده‌اند، زمینه را برای هدررفت منابع و فرصت‌های طلایی فراهم آورده است. این رویکرد که بیشتر بر اساس ملاحظات سیاسی و توصیه‌ای شکل گرفته، موجب شده تا بودجه‌های اختصاص‌یافته به امور فرهنگی در مسیرهای نامتجانس با اهداف اصلی، هزینه گردد.

انتصاب عبدالسلام بلوچزاده به سمت مدیرکل فرهنگ و ارشاد استان سیستان و بلوچستان، بعد از سال‌ها انتظار، بشارت تحولی بنیادین در این حوزه به شمار می‌رفت. این انتصاب، که برآمده از درون خود بدنه فرهنگی استان بود، امیدهای فراوانی را برای پایان دادن به سلسله انتصابات تحمیلی و مداخلات سیاسی برانگیخت. انتظار می‌رفت تا این تغییر مسیر، آغازگر دوره‌ای باشد که در آن شایستگی و تخصص بر توصیه و رابطه غلبه یابد.

متأسفانه، وضعیت کنونی معاونت فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد استان که مهم‌ترین حلقه اتصال میان مدیریت فرهنگی و جامعه فرهنگ محسوب می‌شود، نشان‌دهنده تداوم همان رویه‌های مخرب گذشته است. بر اساس اطلاعات رسیده، با آزاد شدن این جایگاه در آینده‌ای نه چندان دور، رقابتی تازه میان نمایندگان مجلس آغاز شده که بیشتر بر مبنای ملاحظات قومیتی و مذهبی شکل گرفته تا بر اساس شایستگی و آمادگی فردی.

این رقابت، که در آن دو نماینده از منطقه بلوچستان خواهان انتصاب فردی از قومیت بلوچ و نماینده‌ای از مرکز استان طالب انتصاب فردی شیعه هستند، نشان‌دهنده عمق چالش‌های ساختاری موجود در نظام تصمیم‌گیری محلی است. این وضعیت که با ورود منصور بیجار به عنوان استاندار جدید تشدید یافته، به جای ایجاد همدلی و همگرایی، زمینه را برای تقسیم‌بندی‌های قومیتی فراهم آورده است.

پرسش اساسی که در این میان مطرح می‌شود، این است که چرا در فرآیند انتخاب مدیران فرهنگی، معیارهای تخصصی و شایستگی به حاشیه رانده شده و جای خود را به ملاحظات قومیتی و مذهبی داده‌اند؟ نباید اولویت اصلی باید بر شناسایی و انتصاب کسانی باشد که صرف‌نظر از تعلقات قومیتی و مذهبی، دارای ظرفیت و آمادگی لازم برای کمک به توسعه و شکوفایی فرهنگ منطقه هستند؟

در این برهه حساس، انتظار می‌رود که عبدالسلام بلوچزاده، همان‌گونه که توانسته دست برخی فرصت‌طلبان را از منابع مالی استان قطع کند، در برابر این مداخلات نامشروع نمایندگان نیز ایستادگی کند. ضروری است که وی با استفاده از اقتدار مدیریتی خود، وزارتخانه را متقاعد سازد تا در برابر این فشارهای غیرقانونی مقاوت کرده و اصل شایسته‌سالاری را در انتصابات به عنوان معیار اصلی در نظر بگیرد.

توسعه فرهنگی پایدار در استان سیستان و بلوچستان، مستلزم رهایی از قیدهای سیاسی و قومیتی و بازگشت به معیارهای حرفه‌ای و تخصصی در انتصابات است. تنها از این طریق می‌توان امیدوار بود که این خطه از کشور نیز همچون سایر مناطق، از ظرفیت‌های فرهنگی و هنری بالقوه خود بهره‌مند شده و در مسیر توسعه متوازن قرار گیرد